Praca na wysokości w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy Dz. U. 1997, nr 129, poz. 844), z późn. zm. (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r., nr 169, poz. 1650 ze zm.) jest to każda praca wykonywana na poziomie powyżej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi.

Czy w takim razie wykonując pracę powyżej 1 m zawsze mamy do czynienia z pracą na wysokości?

Nie zawsze. Rozporządzenie przewidziane dwa wyjątki, według których prace powyżej 1 m nie będą zaliczane do prac wysokościowych:

• Jeżeli miejsce pracy powyżej 1 m jest osłonięte z boków pełnymi ścianami  lub ścianami oszklonymi do wysokości min. 1,5 m
• Jeżeli miejsce pracy powyżej 1 m wyposażone jest w stabilne konstrukcje lub  urządzenia, które skutecznie ochronią pracownika przed upadkiem z wysokości.

Pracując powyżej 1 m od podłogi lub ziemi, w miejscu niezabezpieczonym, mamy odczynienia z pracą na wysokości, która jest zaliczana do prac szczególnie niebezpiecznych, a to wiąże się z określonymi obowiązkami zarówno po stronie pracodawcy jak i pracownika.

Prace na wysokości – prace szczególnie niebezpieczne

Prace na wysokości, czyli prace na wszelkiego rodzaju rusztowaniach, drabinach, konstrukcjach budowlanych, stropach, kominach, słupach energetycznych i telekomunikacyjnych, platformach i wielu innych podwyższeniach, znajdujących się na wysokości co najmniej 1 m, ze względu na zagrożenie upadkiem należą do prac szczególnie niebezpiecznych, zagrażających życiu jak i zdrowiu pracowników. Upadek nawet z niedużej wysokości może zakończyć się trwałym kalectwem, a nawet śmiercią pracownika.

Według statystyk upadek z wysokości jest przyczyną co szóstego wypadku śmiertelnego w całej gospodarce narodowej oraz co trzeciego wypadku śmiertelnego w budownictwie.

Dlatego podczas wykonywania prac na wysokości bardzo ważne jest zachowanie wyjątkowych środków ostrożności oraz przestrzeganie wszystkich zasad BHP.

Prace na wysokościach a bezpieczeństwo pracowników

Za stan bezpieczeństwa w miejscu pracy zawsze odpowiada pracodawca. Przepisy prawa polskiego zobowiązują pracodawcę do zapewnienia właściwych środków chroniących pracownika przed upadkiem podczas wykonywania prac na wysokości.

Ze względu na to, że praca ta jest szczególnie niebezpieczna, podlega konkretnym zasadom i organizacji, których celem jest zapewnienie bezpiecznego wykonania pracy.

Pracodawca, zlecając prace na wysokościach, jest zobowiązany względem pracowników do ustalenia i aktualizowania wszystkich procedur prac wysokościowych, dbania o przestrzeganie przepisów BHP, a także zapewnienia należytego bezpieczeństwa oraz dostępu do odpowiednich szkoleń.

Praca na wysokości a obowiązki pracodawcy względem pracowników

Do obowiązków pracodawcy, który zatrudnia osoby, wykonujące prace na wysokości należy m.in.: 

• skierowanie pracownika na badania lekarskie do lekarza medycyny pracy,
• wyznaczenie osoby uprawnionej, która będzie prowadziła bezpośredni nadzór nad pracami na wysokości,
• zapewnienie odpowiednich środków ochrony indywidualnej – sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości tj. kaski ochronne, szelki bezpieczeństwa i pasy biodrowe, linki bezpieczeństwa, uprzęże, amortyzatory, urządzenia samohamowne i inne,
• z linką bezpieczeństwa przymocowaną do stałych elementów konstrukcji lub szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym,
• zapewnienie odpowiednich środków ochrony zbiorowej,
• zagwarantowanie asekuracji osób wykonujących prace na wysokości przez innych pracowników, którzy bezpośrednio prac tych nie wykonują,
• zapewnienie pracownikom instruktażu stanowiskowego oraz szkolenia BHP,
• zapoznanie pracownika z oceną ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą,
• zamontowanie w miejscu pracy balustrad i osłon, jeśli jest to niemożliwe, zastosowanie innych skutecznych środków ochrony pracowników przed upadkiem z wysokości,
• wyposażenie miejsca pracy w narzędzia oraz sprzęt do pracy na wysokości tj. rusztowania i drabiny,
• oznakowanie i zabezpieczenie terenu prac.

Wszystkie urządzenia, wykorzystywane w pracy na wysokości muszą bezwzględnie posiadać aktualne atesty oraz spełniać wszystkie wymagania przepisów BHP.

Uprawnienia do pracy na wysokości

Pracodawca nie może dopuścić do pracy na wysokości pracownika, który nie posiada odpowiednich kwalifikacji i uprawnień np. uprawnienia alpinistyczne.

Pozwolenie na prace wysokościowe wymagane jest szczególnie od pracowników budowlanych, zajmujących się czyszczeniem, malowaniem, renowacją elewacji budynków, a także oo osób myjących okna, kaskaderów,

monterów, pracowników platform wiertniczych, konserwatorów linii energetycznych oraz telekomunikacyjnych i wielu innych wykonywanych na wysokościach.

Ponadto pracownik musi posiadać aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na wysokości. Skierowanie takie powinno zawierać wyraźną adnotację o pracy powyżej 3 lub poniżej 3 m.

Pracownik powianiem posiadać również zaświadczenie zakończone zdanym egzaminem o udziale w specjalistycznym szkoleniu, które przygotuje go do pracy w szczególnie niebezpiecznych warunkach.

Istotnym aspektem jest umiejętność posługiwania się przez pracownika środkami ochrony indywidualnej.

Pracodawca z kolei jest zobowiązany do poinformowania pracownika o występujących zagrożeniach, ryzyku i niebezpieczeństwie na powierzonym stanowisku pracy.

Wymogi BHP dotyczą pracy na wysokościach 

Wymogi BHP dotyczące pracy na wysokości są bardzo ostre ze względu na częste wypadki, w tym także śmiertelne.

Jednym z najważniejszych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczących prac wysokościowych jest szkolenie BHP.

Pierwsze szkolenie BHP pracownik powinien odbyć się w terminie nieprzekraczającym 12 miesięcy od daty zatrudnienia. Szkolenie takie musi być powtarzane co najmniej raz w roku ze względu szczególnie niebezpieczne warunki pacy.

Niezwykle ważne jest odpowiednie poinstruowanie pracownika przed wykonywaniem pracy na wysokości. W tym celu przeprowadzany jest instruktaż stanowiskowy. Instruktaż taki musi zawierać: imienny podział pracy, kolejność wykonywania zadań oraz wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach. Instruktaż musi być udokumentowany i podpisany.

Szkolenie BHP dla pracowników pracujących na wysokościach obejmuje m.in:

• zapoznanie się pracownika z zasadami BHP,
• zdobycie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach niebezpiecznych,
• przyswojenie metod przeciwdziałania wypadkom.

Bezpieczna i świadoma praca na wysokości

Pracownik, przystępując do pracy na wysokości, powinien być pełnoletni, trzeźwy i wypoczęty. Ponadto powinien posiadać przeszkolenie wstępne, ogólne oraz instruktaż stanowiskowy BHP i ppoż. oraz umiejętność udzielania pierwszej pomocy.

Pracownik skierowany do zadań na wysokościach powinien posiadać odpowiednie zezwolenie oraz powinien być ubrany w odpowiednią odzież roboczą i obuwie robocze.

Do wykonywania tego typu prac mogą przystąpić tylko osoby w pełni zdrowe, posiadające zaświadczeniem od lekarza medycyny pracy.

Sprzęt wykorzystywany do pracy na wysokości musi spełniać normy oraz posiadać certyfikat CE.

Każdy pracownik przed rozpoczęciem pracy na wysokości musi mieć świadomość, na jak duże ryzyko się naraża.

Artykuł powstał przy współpracy z firmą szkoleniową  Centrum BHP s.c. ul Flisaków 803-043 Warszawa http://centrum-bhp.warszawa.pl/

https://www.mistrzu.com/elektryk-austria-atrakcyjna-praca-za-granica/