Stal szybkotnąca – przegląd różnych typów i ich zastosowanie
Stal szybkotnąca, znana również jako stal narzędziowa wysokostopowa, to niezwykły materiał charakteryzujący się wyjątkowymi właściwościami, które przekładają się na jej wszechstronne zastosowanie. W tym artykule przyjrzymy się bliżej jej charakterystyce, zastosowaniu oraz porównamy ją z innymi typami stali, takimi jak stal sprężynowa czy stal C55.
Czym jest stal szybkotnąca?
Stal szybkotnąca, znana także jako stal HSS (High Speed Steel), to wyjątkowy gatunek stali o wysokiej odporności na temperatury, składającej się z unikalnej mieszanki stopów. Ta wytrzymała i odporna na zużycie stal jest nazywana „szybkotnącą” z powodu swojej zdolności do utrzymania dużej twardości nawet przy wysokich temperaturach generowanych podczas szybkiego cięcia. Dzięki temu znajduje ona zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu, w tym w przemyśle:
- maszynowym — do produkcji wierteł, frezów, gwintowników,
- lotniczym i motoryzacyjnym — do produkcji kluczowych komponentów,
- medycznym — w produkcji wysokiej jakości instrumentów chirurgicznych
- energetycznym — np. w turbinach parowych i gazowych.
Z jakich stopów składa się stal szybkotnąca — rodzaje stali HSS
Stal szybkotnąca składa się głównie z węgla, wolframu, molibdenu, chromu, wanadu i czasem kobaltu. W zależności od konkretnych proporcji tych składników stal HSS może być podzielona na różne typy. Do najpopularniejszych należą:
- M2 – używana do produkcji różnego rodzaju narzędzi,
- M35 – znana jako stal kobaltowa, wysoko odporna na zużycie,
- M42 – o zwiększonej zawartości kobaltu, używana w przemyśle ciężkim,
- T1 i T15 – o zwiększonej ilości wolframu, wykorzystywana w produkcji narzędzi do wysokowydajnej obróbki skrawaniem i narzędzi tnących.
Stal szybkotnąca a inne rodzaje stali narzędziowej
Ze wszystkich stali narzędziowych stal HSS jest najdroższa, ale czy to czyni ją najlepszą do produkcji wszystkich rodzajów narzędzi precyzyjnych?
W porównaniu do innych typów stali, jak stal sprężynowa czy stal C55, stal szybkotnąca wyróżnia się lepszą wydajnością pracy w wysokich temperaturach. Ponieważ stal HSS ma wysoką temperaturę topnienia wyrobu, może być używana do naprawdę ciężkich zadań, jak wiercenie w betonie z dużą prędkością.
Chociaż stal sprężynowa jest doskonała do absorbowania energii, a stal C55 jest ceniona za swoją wytrzymałość na ścieranie, to jednak stal szybkotnąca nadaje się do zastosowań, które wymagają utrzymania odpowiedniego stopnia twardości i odporności na wysokie temperatury. Co, ze wszystkimi właściwościami wymienionymi wcześniej, czyni ją idealną do wielu zadań.
Warto o tym pamiętać
Stal szybkotnąca jest niezwykle ważnym materiałem w przemyśle. Dzięki jej unikalnym właściwościom możliwość jej zastosowania jest szeroka, dlatego korzystają z niej różne branże. Jednak, aby w pełni wykorzystać jej potencjał, ważne jest, aby poznać jej właściwości i odpowiednio dobrać jej typ do konkretnego zastosowania
Materiał zewnętrzny
