Rodzaje działalności gospodarczej – co warto wiedzieć? Zbiór najważniejszych informacji

W polskim prawie funkcjonują różne formy prowadzenia działalności gospodarczej. Każda z nich wiąże się z innymi obowiązkami i przywilejami oraz jest przeznaczona do nieco innych celów. Planujesz wreszcie przejść „na swoje” i założyć firmę? Sprawdź, jakie są rodzaje działalności gospodarczej i wybierz właściwie!

Jakie są rodzaje działalności gospodarczej?

Poprzez różne rodzaje działalności gospodarczej najczęściej rozumie się jej dostępne formy prawne. W Polsce można założyć:

• jednoosobową działalność gospodarczą (JDG, działalność indywidualną),
• spółkę cywilną,
• spółki prawa handlowego, w tym:
  • spółki kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjna),
  • spółki osobowe (spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna).

Poszczególne rodzaje działalności gospodarczej dają nieco inne możliwości, ale niosą za sobą także pewne ograniczenia i konkretne obowiązki. Dlatego wybór właściwej formy prawnej jest tak ważny!

Co należy brać pod uwagę, wybierając rodzaj działalności gospodarczej?

Aby wybrać właściwy rodzaj działalności gospodarczej, trzeba się dobrze zastanowić nad jej kluczowymi aspektami. Dotyczą one:

• tego, czy będziesz prowadzić działalność samodzielnie, czy ze wspólnikami,
• odpowiedzialności za zobowiązania,
• opodatkowania i formy prowadzenia księgowości,
• minimalnego kapitału potrzebnego do założenia firmy,
• formy reprezentacji, czyli tego, kto może reprezentować firmę na przykład w sprawach urzędowych,
• miejsca, w którym rejestrujesz firmę i załatwiasz sprawy z nią związane.

Zanim dokładnie poznasz różnice pomiędzy dostępnymi formami prawnymi i podejmiesz decyzję, warto dobrze się zastanowić nad tymi aspektami!

Kto może założyć poszczególne rodzaje działalności gospodarczej?

Jeśli zakładasz firmę samodzielnie, zwykle najlepszym wyborem będzie jednoosobowa działalność gospodarcza. Pojedynczy przedsiębiorca może jednak również założyć spółkę z o.o. lub spółkę akcyjną. Pozostałe rodzaje spółek handlowych i spółka cywilna wymagają przynajmniej dwóch osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych mających zdolność do czynności prawnych.

Odpowiedzialność za zobowiązania a forma prowadzenia działalności gospodarczej

W jednoosobowej działalności gospodarczej za zobowiązania firmy odpowiada osoba fizyczna, która ją wykonuje (całym swoim majątkiem). Podobnie jest w przypadku spółki cywilnej – za zobowiązania odpowiadają wspólnicy. Spółka i wspólnicy (lub partnerzy, lub komplementariusze) odpowiadają za zobowiązania w spółkach: jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej. Za zobowiązania spółek z o.o. i akcyjnych odpowiada natomiast tylko spółka.

Rodzaj działalności gospodarczej a opodatkowanie

Największą swobodę opodatkowania ma przedsiębiorca z JDG. Może wybrać podatek PIT według skali podatkowej (12% i 32%) lub stawki liniowej (19%), a także uproszczony ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W spółce cywilnej dochody wspólników podlegają opodatkowaniu PIT. Podobnie jest w przypadku spółek jawnych i partnerskich. Spółki komandytowe, komandytowo-akcyjne, z o.o. i akcyjne płacą natomiast podatek CIT. Dodatkowo dywidendy wypłacane wspólnikom są ponownie opodatkowane PIT lub CIT.

Księgowość w zależności od formy prowadzenia działalności gospodarczej

W przypadku JDG, spółek cywilnych oraz spółek jawnych i partnerskich przedsiębiorcy mogą prowadzić księgowość uproszczoną w formie księgi przychodów i rozchodów. Po przekroczeniu ustawowego limitu przychodów w wysokości 2 mln euro konieczne jest przejście na pełną księgowość. W pozostałych typach spółek pełna księgowość i sprawozdawczość finansowa są wymagane niezależnie od wysokości przychodów.

Rodzaje działalności gospodarczej a minimalny kapitał

Minimalna wysokość kapitału zakładowego jest określona dla spółek:

• komandytowo-akcyjnych – 50 000 zł,
• z ograniczoną odpowiedzialnością – 5000 zł,
• akcyjnych – 1 zł w przypadku prostej i 100 000 zł w przypadku klasycznej spółki akcyjnej.

Wkłady na kapitał zakładowy mogą być pieniężne lub niepieniężne.

Jak i gdzie zarejestrujesz poszczególne formy działalności gospodarczej?

Rejestracja JDG jest najprostsza – wymaga tylko wypełnienia jednego formularza (CEIDG-1), który można złożyć online. W przypadku spółki cywilnej każdy ze wspólników rejestruje się w CEIDG, dodatkowo potrzebna jest rejestracja REGON. Pozostałe typy spółek należy zarejestrować w KRS, co jest nieco bardziej skomplikowaną procedurą.

Formy prowadzenia działalności gospodarczej – co wybrać?

Po przeanalizowaniu swoich potrzeb i możliwości nie powinieneś mieć problemu z wyborem właściwej formy działalności. Zdecydowana większość początkujących przedsiębiorców wybiera firmę jednoosobową lub rzadziej spółkę cywilną. Pozostałe formy działalności są przeznaczone raczej dla doświadczonych graczy.

Materiał partnera